เว็บบล็อกเพื่อการศึกษาภาษาไทย ภาษาล้านนา และเสริมสร้างคุณธรรม จริยธรรม: วรรณกรรมท้องถิ่นล้านนา

สุภาษิต คำคมล้านนา ๑

1. ต฿กฯข฿วฯลวฯดอาบฯฯนาฯํ้ฯ

คำอ่าน ต๋กขัว ลวด อาบ น้ำ

ความหมาย ทำสิ่งหนึ่งพลาดไปแล้ว ฉวยโอกาสทำอีกสิ่งหนึ่ง แก้ปัญหาเฉพาะ

หน้าให้เกิดประโยชน์

2. ปากฯเปนฯธัม์มฯ ใจดำเหืมฯอฯรหิ่มฯรหํ้อฯมฯฯ

คำอ่าน ปาก เป๋น ธรรม ใจ๋ ดำ เหมือนหมิ่นหม้อ

ความหมาย พูดดี น่าฟัง แต่จิตใจดำโหดร้าย

3. จับฯฯใจแร้งฯบ่จับฯฯใจกา จับฯฯใจครฯูบา

คำอ่าน จั๋บ ใจ๋ แฮ้ง บ่ จั๋บใจ๋ ก๋า จั๋บใจ๋ ครูบา

บ่จับฯฯใจพรฯห้อฯนฯฯยฯ

คำอ่าน บ่ จั๋บใจ๋ พระหน้อย

ความหมาย บางสิ่งถูกใจคนหนึ่ง อาจจะไม่ถูกใจอีกหลายๆ คน เพราะต่างคน

ก็ต่างจิตใจ (นานาจิตตัง)

4. ครฯงฯั่ฯใก้ลฯไฟไขใก้ลฯฯแดดฯ

คำอ่าน ครั่งใกล้ ไฟ ไข ใกล้ แดด

ความหมาย หนุ่มสาวอยู่ใกล้กันต้องระมัดระวังจิตใจและอารมณ์

5. บีดฯกินฯก่อฯรทานฯ บีดฯมานฯก่อฯรแต่งฯ

คำอ่าน บ่ดี กิ๋นก่อน ตาน บ่ดี มาน ก่อน แต่ง

ความหมาย เรื่องความรักใคร่ ให้ถึงเวลาอันสมควร อย่าใจเร็วด่วนได้

( อย่าชิงสุกก่อนห่าม )

6. ปากฯว่าฯแท้น้ำใจบ่ตามฯ คำฟู่อูางามฯ

คำอ่าน ปาก ว่า แต๊ น้ำ ใจ๋ บ่ ต๋าม กำ ฟู่ เอา งาม

นาฯํ้ฯใสซ่วฯยฯห้นฯา

คำอ่าน น้ำ ใส ซ่วยหน้า

ความหมาย พูดดี แต่จิตใจชั่วร้าย คำพูดกับจิตใจไม่ตรงกัน
--------------------------------------------------------------------------------------------------------

7. ก฿ลฯฯวฯแท้ช่างฯตายฯ อายฯแท้ช่างฯท่าวฯ
คำอ่าน กั๋ว แต๊ จ้าง ต๋าย อาย แต๊ จ้าง ต้าว
ความหมาย คนเรานั้นกลัวมากเกินไปก็ไม่ดี เขินอายเกินไปก็ไม่ดี
ควรจะมีความเชื่อมั่นในตนเอง
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
8. สิบฯฯปากฯว่าฯบํ่เทั่าตาหันฯ สิบฯฯตาหันฯบ่เทั่า
คำอ่าน สิ๋บ ปาก ว่า บ่ เต้า ต๋า หัน สิ๋บ ต๋า หัน บ่ เต้า
มืซวฯามฯ
คำอ่าน มือ ซวาม
ความหมาย ได้ยินสิบคนพูด ยังไม่น่าเชื่อถือ ยังไม่รู้เท่าได้เห็นด้วยตา สิบคน
ได้เห็นด้วยตา ยังไม่น่าเชื่อถือ ยังไม่เกิดทักษะ ยังไม่รู้จริง เท่ากับการได้
ลงมือปฏิบัติ หรือค้นพบความรู้ด้วยตัวเอง

9.    ทุ้มผ้าลายฯหมฯาช่างฯเหั่า ฅ฿้นฯคำเกั่าช่างฯ
คำอ่าน ตุ๊ม ผ้า ลาย หมา จ้าง เห่า ค้น กำ เก่า จ้าง
  ผิดฯห฿วฯกันฯ
คำอ่าน  ผิดหัว กั๋น
ความหมาย การนำเรื่องเก่า ๆ ที่หมายใจกันมาพูดอีกมักจะทำให้ทะเลาะกันอีก

10. เกิดฯเปนฯฅ฿นฯหื้มืนฯตาก้วฯางฯ ผํ่อฯห฿นฯทางฯไพใกๆลฯฯ

คำอ่าน เกิด เป๋น คนหื้อ มืน ต๋า กว้าง ผ่อ หนตาง ไป ไกล๋ ๆ
ความหมาย เกิดเป็นคนให้มองการณ์ไกล ให้มีวิสัยทัศน์ที่กว้างไกล ฯ

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

11. สยฯมบํ่ฅ฿มฯหื้ใส่ด้ามฯหัๆนฯก ฅวฯามฯรู้บํ่นักฯหื้หั่มฯรศึกฯษา

คำอ่าน เสียมบ่คมหือ ใส่ ด้าม หนัก ๆ ความ รู้ บ่ นัก หื้อ หมั่น ศึก ษา

ความหมาย เมื่อยังมีความรู้น้อย ให้หมั่นศึกษาเล่าเรียน

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

12. ฯแมงฯบ฿้งฯบํ่ตายฯกั้นฯใบไม้

คำอ่าน แมง บ้ง บ่ ต๋าย กั้น ใบ ไม้

ความหมาย คนเราถ้ามีความขยันหมั่นเพียรย่อมมีช่องทางทำมาหากิน ไม่อดตาย

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

13. ฯ ฅ฿บฯฯแร้งฯเปนฯแร้งฯ ฅ฿บฯฯกาเปนฯกา

คำอ่าน คบ แฮ้ง เป๋น แฮ้ง คบ ก๋า เป๋น ก๋า

ความหมาย คบคนเช่นใด ก็จะเป็นคนเช่นนั้น

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

14. มีเงินฯเพิ่นฯว่าฯป้า เสื้อฯอปุดหัลฯฯงขาดฯห้นฯา

คำอ่าน มี เงิน เปิ้น ว่า ป้า เสื้อ ปุ๋ด หลัง ขาด หน้า

ป้าฅ฿นฯดยฯวคํบีมฯคำอ่าน ป้า คน เดียว ก็ บ่มีความหมาย เมื่อมีเงินก็มีญาติ เพื่อนฝูงมากมาย ถึงคราวอบจนคนก็เมินหนีกันไปหมด
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

15. ใฅ่มั่งฯมีหื้หั่มฯรค้าฯขายฯ ใฅ่ฉิบฯฯหายฯหื้เห้ลฯฯรไพ่
หัลฯฯงลายฯ

คำอ่าน ไค่มั่งมี หือ หมั่น ก๊า ขาย ไค๋ สิ๋บ หาย หื้อ เหล้น ไพ่

หลังลาย

ความหมาย ถ้าอยากจะมั่งมีร่ำรวย ให้หมั่นค้าขาย ถ้าอยากฉิบหายให้เล่นการพนัน

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

16. ไต่ข฿วฯบํ่ป฿้นฯฟั่งฯฟ้อฯร

คำอ่าน ไต่ ขัว บ่ ป้น ฟั่ง ฟ้อน

ความหมาย ทำสิ่งใดๆ ยังไม่สำเร็จก็รีบโอ้อวดตัว อวดความเก่งของตัว

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

15. พี่รู้สอฯง น้อฯงรู้นึ่งฯ

คำอ่าน พี่ ฮู้ สอง น้อง ฮู้ นึ่ง

ความหมาย ต่างพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกัน

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

18. ฅ฿นฯให่ยฯแลฯวฯบ่ถ้าไผสอฯร จิฮีดแมงฯชอฯรไผสอฯร

มันฯเต้นฯ

คำอ่าน คน ใหญ่ แล้วบ่ ถ้า ไผ สอน จิ๋ ฮีด แมง จอน ไผ สอน

มัน เต้น

ความหมาย คนโตกันแล้วไม่ต้องให้ใครมาสอน

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

19. หัลฯฯบลุกเชั้าได้กินฯผักฯทางฯปลฯฯายฯ หัลฯฯบลุกขวฯายฯ

ได้กินฯผักฯทางฯเคั้า

คำอ่าน หลั๋บ ลุก เจ๊า ได้ กิ๋น ผัก ตาง ป๋าย หลั๋บ ลุก ขวาย

ได้ กิ๋น ผัก ตาง เก๊า

ความหมาย ตื่นแต่เช้าขยันหมั่นเพียร ย่อมได้แต่สิ่งที่ดี ๆ

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

20. สิบฯฯแหลฯฯมซาวฯแหลฯฯม บํ่เทั่าแหลฯฯมใบเขั้า

คำอ่าน สิบ แหลม ซาว แหลม บ่ เต้า แหลม ใบ เข้า

สิบฯฯเหั้ลฯฯาซาวฯเหั้ลฯฯาบํ่เทั่าเหั้ลฯฯาเดือฯรกยฯง

สิบ เหล้า ซาว เหล้า บ่ เต้า เหล้า เดือน เกี๋ยง

สิบฯฯสยฯงซาวฯสยฯงบํ่เทั่าสยฯงแมงฯว้างฯ

สิบ เสียง ซาว เสียง บ่ เต้า เสียง แมง ว้าง

ฯสิบฯฯช้างฯซาวฯช้างฯบํ่เทั่าช้างฯเอฯราวัณฯ

สิบ จ๊าง ซาว จ๊าง บ่ เต้า จ๊าง เอ รา วัณ

ฯสิบฯฯวันฯซาวฯวันฯบํ่เทั่าวันฯนี้วันฯดยฯว

สิบ วัน ซาว วัน บ่ เต้า วัน นี้ วัน เดียวค

ความหมาย กาลเวลาเป็นสิ่งมีค่า ดังนั้นวันนี้ก็เป็นวันเวลาที่ดีที่สุดวันหนึ่ง ไม่ต้องรอ

ให้ถึงวันพรุ่งนี้ หรือวันไหนๆ

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

เพลงน้อยไจยา เพลงเสเลเมา

วรรณกรรมท้องถิ่นล้านนา

ราคาน้ำมัน

พยากรณ์อากาศ